Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2014

Από που παν' για τα Κύθηρα παρακαλώ;

Ή περί έρωτος

Υπάρχουν στη ζωή μερικές μεγάλες παρανοήσεις. Μία από αυτές είναι ότι η οπερέτα είναι βαρετή, σοβαρή και μαρτύριο.  Μια άλλη είναι ότι η τέχνη θα πρέπει να είναι δυσκοίλια, καθώς πρέπει, βαλμένη τακτικά σε κουτάκια, ώστε να την θαυμάζουν σοβαροί κύριοι και κυρίες που στέκονται ευθυτενείς με ένα παλούκι στον κώλο. Και η τρίτη και μεγαλύτερη ότι είναι δυνατόν να ζήσεις μια ζωή, συμβιβασμένη μέσα σε κοινωνικές απαιτήσεις, στερημένη από έρωτα.

Και τις τρείς αυτές παρανοήσεις έρχεται να καταρρίψει η παράσταση "Ωραία Ελένη" μια οπερέτα σε μουσική του J. Offenbach που ανεβαίνει κάθε Σάββατο και Κυριακή στο θέατρο Όλβιο.

O έρωτας ετοιμάζεται να ρίξει με το βέλος του
Η πιο εύκολα να καταρριφθεί είναι αυτή της βαρετής οπερέτας. Η μουσική είναι τόσο απολαυστική, τόσο εύπεπτη και τόσο απλά δοσμένη, που είναι σαν να βλέπεις μια ευφυώς μουσικά πλαισιωμένη ταινία. Σε αυτό βοηθάει πολύ και η μουσικότητα των μουσικών που παίζουν στην παράσταση. Θα μου πεις ότι ισχύει εκ προοιμίου ότι ο μουσικός=έχει μουσικότητα. Αμ, δε! Κάποια πράγματα καλό είναι να μην τα παίρνουμε για δεδομένα σε αυτή τη ζήση. Οι συγκεκριμένοι όμως μουσικοί, έχουν όντως αυτή τη σπάνια και πολυπόθητη μουσικότητα, ώστε να αποδίδουν τη μουσική για αυτό που είναι. Σκορπίζουν χαρά, απλόχερα, τραλαϊτού.




Η δεύτερη παρανόηση είναι περί τέχνης ο λόγος και πως φτιάχνεται εν τέλει το ραγού. Ο Έλληνας για να εκτιμήσει την τέχνη, πρέπει να μην την καταλαβαίνει. Να είναι σαν κάτι ακαδημαϊκούς που σου αραδιάζουν για δυστοπίες και άλλα εδώδιμα και αποικιακά για να χαίρεται ο κόσμος και να χαμογελάει πατέρα. (Βέβαια ΚΑΙ ο Καστοριάδης έχει πει παπαριές). Ε, αυτή την δήθεν καλλιτεχνική κωλοσφιξούρα, η σκηνοθετική μεγαλοφυία του Παναγιώτη Αδάμ, την πατάει από καταής. Απλά και πάνω από όλα φυσικά, αβιάστα, όπως θα έπρεπε να είναι όλα τα πράγματα, εκτυλίσσεται στη σκηνή μια ιστορία με χιούμορ, έκφραση και χαλαρότητα. Απλά ναι, εύκολα όχι. Η παράσταση είναι σκηνοθετημένη μέχρι την τελευταία της σταγόνα, με καταπληκτικά ευρήματα - δεν μπορώ να τα θυμηθώ και όλα, μήπως ήταν ένα και δύο; - που σε κάνουν να γελάς σαν μικρό παιδί. Τίποτα δεν έχει αφεθεί στην τύχη του. Μεγάλο ρόλο σε αυτό έχει παίξει και η χορογραφία της Νατάσσας Παπαμιχαήλ, που εκτός από τέλειο σώμα έχει και τέλεια κίνηση. Μια σειρά από χαρισματικούς λυρικούς καλλιτέχνες, βάζει τις δικές της πινελιές στο έργο. Ο Αχιλλέας Στέλλιος Κέλλερης (το σώμα), ο μάντης Κάλχας Τίμος Σιρλαντζής  (η θρησκευτική εξουσία), ο Ορέστης Μιχάλης Αγγελιδάκης, ο Αγαμέμνωνας Παναγιώτης Τερζάκης (η κοσμική εξουσία) ενσαρκώνουν έναν κόσμο ανδροκρατούμενο στον οποίο η θηλυκότητα είναι στο επίκεντρο της μοναξιάς, ο Μενέλας Αντώνης Σιγάλας που την κρίσιμη στιγμή πάει στην Κρήτη και αφήνει ευκαιρία στην Ελένη και τον Πάρη Νίκος Στεφάνου να ζήσουν ένα όνειρο... Και από δω παν' κι άλλοι!


Πάμε στην Κρήτη! (Ωραία Ελένη - Jacques Offenbach)

Και τέλος, στον πυρήνα της οπερέτας, στο πυρήνα της ύπαρξης του κάθε ανθρώπου, η αιώνια και μελαγχολική κραυγή, της ζωής που θέλει έρωτα και πάθος για να είναι και να λέγεται ζωή. Εδώ έρχεται η πολύ Ωραία Ελένη Λιώνα να μιλήσει/τραγουδήσει εκ μέρους μας, μέσα από την ψυχή μας. Και τί φωνή! Θηλυκή, δυνατή, που έχει διανύσει τέσσερις χιλιάδες χρόνια, ψάχνοντας κάποιον τελικά να την ακούσει. Είναι η φωνή του συλλογικού ασυνείδητου. Δεν έγινε ο Τρωικός πόλεμος για την αγάπη. Οι πόλεμοι, όλοι οι πόλεμοι, γίνονται ακριβώς λόγω της έλλειψης της αγάπης.  Η Λιώνα ενσαρκώνει στην ωραία Ελένη του Όφενμπαχ το αιώνιο πρότυπο πραγματικής γυναίκας. Ευαίσθητη, τρυφερή, γυναίκα, με ανάγκες, αγωνίες. Δεν είναι ματαιοδοξία. Είναι ανάγκη για έρωτα. Ο έρωτας που τον έχουν υμνήσει και προσκυνήσει οι πάντες, παρακολουθεί από κοντά τα πάντα προσπαθώντας παιχνιδιάρικα να διαρρήξει τις κοινωνικές συμβάσεις του καθώς πρέπει συστήματος. Όλοι στον έρωτα ομνύουμε, αλλά μπορεί και να βρεθούμε οικειοθελώς σε νεκρές καταστάσεις, όπως ο γάμος του Μενέλαου με την Ωραία Ελένη.  Ώσπου τελικά ο Πάρης παίρνει το ρίσκο του και ξεκινάει το ταξίδι για τα Κύθηρα. Θα τα βρούμε άραγε ποτέ τα Κύθηρα;


Η απάντηση στο θέατρο Olvio.

 
Η Ωραία Ελένη
Γυμναστικοί και ποιητικοί αγώνες στη Σπάρτη

ΥΓ. Επί δύο μέρες τραγουδάω στο γραφείο "Πάμε στην Κρήτη, πάμε στην Κρήτη" ΑΣΤΑΜΑΤΗΤΑ. Θα φάω κανένα βρωμόξυλο στο τέλος...